Ποιός να το φανταζόταν… Θα ζήσουμε Χριστούγεννα και Πρωτοχρονιά στην Ελλάδα χωρίς εστίαση, κάτι που επί της ουσίας δεν συνέβη στο παρελθόν ούτε σε περίοδο πολέμου. Είναι όμως πια ένα γεγονός, το οποίο προσπάθησαν να διερευνήσουν σε όλες του τις πτυχές οι παραγωγοί της εκπομπής “Μαλλιά-Κουβάρια” του Pressing 90.1, Βαλάντης Κοκοράβας και Θάνος Γκουγκλιάνας, συνομιλώντας με τον πρόεδρο του Συλλόγου Ιδιοκτητών Καταστημάτων Αναψυχής και Εστίασης Λάρισας, κ.Αλέξανδρο Σακελάρη.
Με επίγνωση της διάστασης που έχει για την χώρα αλλά και τους ίδιους τους καταστηματάρχες το απόλυτο lockdown στο κορυφαίο επαγγελματικό κλάδο της χώρας σε επίπεδο υπηρεσιών, η συνέντευξη που ακολουθεί παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον, ειδικά όταν γίνεται λόγος για “τεκτονικές αλλαγές” σ’ έναν χώρο που ουσιαστικά “θα ξαναδουλέψει την άνοιξη”…
- Ποιο είναι το κλίμα που επικρατεί στον κλάδο με όλα αυτά που συμβαίνουν;
Δεν είναι το τωρινό lockdown που μας απασχολεί, αλλά το γεγονός ότι μέσα στο 2020 είμαστε ουσιαστικά 7 μήνες κλειστά ή υπολειτουργούμε, αν συνυπολογίσουμε ότι πάντα τον Ιανουάριο μετά τις γιορτές αλλά και τον Φεβρουάριο, η κίνηση είναι πολύ πεσμένη. Κι όλα αυτά χωρίς να συνυπολογίζουμε τους καλοκαιρινούς μήνες που δουλέψαμε στο 50% και με τους γνωστούς περιορισμούς. Παρ’ όλα αυτά μένουμε αισιόδοξοι. Προσπαθούμε να επικοινωνούμε την πραγματική εικόνα στην κυβέρνηση, ώστε να παίρνονται μέτρα που θα μας βοηθήσουν να επιβιώσουμε κι όχι να κερδίσουμε όπως ίσως κάποιοι να πιστεύουν, καθώς όσο μένουμε κλειστά τρέχουν όλα τα πάγια έξοδά μας.
- Όντως, αρκετός κόσμος νομίζει ότι σας χαρίζονται κάποιες υποχρεώσεις…
Ασφαλώς και δεν χαρίζονται. Απλά μεταφέρονται. Μετατίθενται υποχρεώσεις για το τέλος αυτής της περιπέτειας. Αντίθετα, ενώ τονίζεται ότι γλυτώνουμε το 40% του ενοικίου, εμείς πληρώνουμε κανονικά το 60% του ενοικίου με το μαγαζί κλειστό και φυσικά, μηδέν έσοδο. Προσθέστε τα πάγια στα τέλη, το ρεύμα, το νερό, που πληρώνονται απ’ όσους μπορούν να πληρώσουν. Όσο αποθεματικό και να έχεις, δεν σημαίνει πως μπορείς εσαεί να καλύπτεις από αυτό τα πάγια χωρίς να λειτουργείς. Και το χειρότερο είναι πως έχουμε ακόμα πολύ δρόμο μπροστά μας, σύμφωνα με όσα ακούμε απ’ τους ειδικούς. Ήδη ξέρουμε πως μπροστά μας έχουμε ακόμα έναν μήνα lockdown, αν και προσωπικά θεωρώ πως θα πάμε έτσι ως τον Μάρτιο.
- Αυτή είναι γενικότερα η εκτίμηση του κλάδου;
Νομίζω πως ναι, δεν πρόκειται να δουλέψουμε ουσιαστικά πριν την άνοιξη κι αν προηγουμένως δεν έχουμε ξεκάθαρες κουβέντες απ’ τους λοιμωξιολόγους. Γι’ αυτό θέλουμε απ’ την κυβέρνηση να καταλάβει, αν και η ίδια έχει δηλώσει επίσημα πως είμαστε μαζί με τις μεταφορές ο κλάδος που παγκόσμια έχει ισοπεδωθεί – εγώ θα πρόσθετα και τον πολιτισμό – πόσο σοβαρό είναι το πρόβλημα.
- Βλέπεις να υπάρχει περιθώριο συνεννόησης για να σωθεί ό,τι τέλος πάντων σώζεται;
Η αλήθεια είναι πως δείχνουν ότι θέλουν να βοηθήσουν. Αποτελέσματα ως τόσο δεν έχουμε ακόμα. Με την επιστρεπτέα προκαταβολή Νο4, για την οποία παλαίψαμε πολύ με τα υπόλοιπα προεδρία, δημιουργώντας έτσι κι έναν άτυπο φορέα που θα είναι ενεργός στο μέλλον, τον «Εστίαση Greece», καταφέραμε το 50% να είναι επιδοτούμενο. Δόθηκαν 2 δις., γιατί δεν μιλάμε φυσικά μόνο για τον δικό μας κλάδο, απ’ τα οποία ο δικός μας κλάδος απορρόφησε το 12%.
- Με όσα ακούμε πάντως και βλέπουμε καθημερινά, δεν ξέρουμε πως είναι δυνατόν μετά την κρίση να ανοίξει πάνω απ’ το 10% των καταστημάτων εστίασης…
Όπως λέμε εμείς μεταξύ μας, είναι γεγονός πως θα γίνουν τεκτονικές αλλαγές σε παγκόσμιο επίπεδο. Κανείς δεν αποκλείει αυτό το σενάριο. Όταν δηλαδή θα τελειώσει αυτή η περιπέτεια, το πεδίο να μην έχει καμιά σχέση με πριν.
- Μπορεί να δούμε ένα τύπου «μονοπώλιο», με 10-15 ανθρώπους να έχουν ουσιαστικά στα χέρια τους την εστίαση;
Σίγουρα μια τέτοια κατάσταση βολεύει κάποιους λίγους και δεν χρειάζεται να επεκταθούμε. Σίγουρα όμως κάποια βολεύονται αν φύγει η «μαρίδα» απ’ τη μέση. Δε νομίζω όμως πως θα το επιτρέψουμε. Για εμάς αυτή η «μαρίδα» είναι ζωτική για την ελληνική οικονομία. Ζούνε πολλές οικογένειες απ’ αυτές τις δραστηριότητες, πολλοί εργαζόμενοι και πολλοί προμηθευτές. Αυτή τη στιγμή η εστίαση και η τύχη της επηρεάζει πολύ κόσμο που ζει και γύρω απ’ αυτή. Απ’ τον πρωτογενή τομέα ακόμα υπάρχει μια ολόκληρη αλυσίδα. Είναι λοιπόν τεράστιο το πλήγμα και γι’ αυτό παλεύουμε όλοι μαζί να σώσουμε την παρτίδα.
- Πιστεύεις πως γίνανε όλα σωστά σε πολιτικό επίπεδο ή υπάρχουν και πολιτικές ευθύνες στην οικονομική διαχείριση της κατάστασης που διαμόρφωσε οο κορονοϊός;
Ε σίγουρα δεν γίνανε όλα σωστά. Βέβαια πρέπει να αναγνωρίσουμε ότι κλονίστηκαν απίστευτα κράτη που τα θεωρούμε και είναι πραγματικά σοβαρά. Οπότε δεν περιμένουμε και θαύματα απ’ τις δικές μας πολιτικές αρχές. Ξέρουμε ποιοι είναι και ποιοι μας κυβερνούνε. Τηρουμένων των αναλογιών όμως, ας πούμε ότι πήγαμε καλά σε πολλά επίπεδα. Να μην είμαστε αρνητικοί και ισοπεδωτικοί. Η Ελλαδίτσα μας προσπάθησε να βγει από μια 10ετή κρίση με πολύ κόσμο γονατισμένο, όπου είχαμε την αίσθηση πως τα ζήσαμε όλα, αλλά μέσα σε έξι μήνες ήρθε κάτι που ανέτρεψε τα πάντα. Όταν μετά απ’ όλα αυτά γίνονται κι αυτά τα πραγματάκια που γίνονται για να στηριχτούμε στοιχειωδώς, είναι κάτι. Σίγουρα υπάρχει το καλύτερο, γι’ αυτό και δεν σταματάμε να χτυπάμε τις καμπάνες…
- Που όπως είπες χτυπάνε και για εργαζόμενους, προμηθευτές κι ένα σωρό άλλο κόσμο αυτής της αλυσίδας…
Είναι απίστευτος ο όγκος της οικονομικής δραστηριότητας γύρω από την εστίαση. Συγκεκριμένα, στην πόλη μας, πολύς κόσμος στηρίχτηκε από την εστίαση στα χρόνια της κρίσης. Αυτή η διάθεση κοινωνικοποίησης που μας διακρίνει στη Λάρισα, έχει σώσει πολλούς. Λεφτά δεν είχαμε, αλλά τα 2€ τα 3€ τα δίναμε να βγούμε να πιούμε έναν καφέ, να βρούμε τους φίλους μας, δίνοντας έτσι ψωμάκι σε πολύ κόσμο.
- Κρίση, αντικαπνιστικά μέτρα, κορονοϊός ήταν αλλεπάλληλα πλήγματα…
Ναι, φωνάζαμε και τότε, χωρίς να ξέρουμε πως έρχεται η συντέλεια… χαχα… Τώρα μας φαίνεται πολύ μακρινό που φωνάζαμε για την απαγόρευση του τσιγάρου στα μαγαζιά!
- Καλώς η εστίαση είναι απολύτως κλειστή σήμερα ή θα μπορούσε να λειτουργεί με κάποια μέτρα;
Η εστίαση είναι μια αλλά με πολλούς υποκλάδους, γι’ αυτό ζητούσαμε να μας ενημερώσουν για τα μέτρα που είχαν σκοπό να πάρουν ώστε να κάνουμε τις αντιπροτάσεις μας, ξέροντας πως αυτοί που αποφασίζουν δεν γνωρίζουν για τι επάγγελμα ακριβώς μιλάμε. Ξέραμε ότι ο χειμώνας θα ‘ταν τελείως διαφορετικός απ’ όσα ζήσαμε στο πρώτο lockdown. Το να βγάλεις τότε πέντε τραπεζάκια έξω κάπου μείωνε τη ζημιά, αλλά τώρα είναι άλλα τα δεδομένα. Ζητούσαμε λοιπόν να μας ενημερώσουν πως θα ανοίξουμε, για να λάβουμε τα μέτρα μας. Ας μιλήσουμε ας πούμε για την Λάρισα. Πολλοί νομίζουν ότι εστίαση είναι τα μαγαζιά στους κεντρικούς πεζοδρόμους που είναι πάντα γεμάτα και κονομάνε. Εμείς όμως εκπροσωπούμε την εστία σε όλο το νομό. Ξέρουμε ότι υπάρχουν μαγαζιά που και να μας έδιναν δικαίωμα να ανοίξουμε δεν θα άνοιγαν, γιατί δεν θα ‘βγαινε ο λογαριασμός. Παρ’ όλα αυτά λέγαμε πως όποιος μπορεί με τα όποια μέτρα, ας δουλέψει. Και χωρίς βέβαια να επαναληφθεί αυτό που κάποιοι κακοί συνάδελφοι έκαναν το καλοκαίρι και γνωρίζουμε τις συνέπειες… Τέλος πάντων, θα μπορούσε να ανοίξει η εστίαση με αυστηρά μέτρα, για να υπάρχει η επιλογή και να γίνουν φυσικά αυστηροί έλεγχοι, που δεν έγιναν, ούτε απ’ τον δήμο, ούτε απ’ το κράτος.
- Για ποιόν λόγο πιστεύεις ότι δεν γίνονταν αυστηροί έλεγχοι;
Δε νομίζω πως είμαι σε θέση να γνωρίζω, αλλά η διαπίστωση είναι δεδομένη για όλη τη χώρα. Ούτε φυσικά σημαίνει πως εμείς φταίμε για όλη τη διασπορά και φαίνεται. Έχουμε τώρα ενάμιση μήνα κλειστοί και τα κρούσματα είναι ψηλά. Κι αν με ρωτάτε, επειδή για έναν μήνα είμαι στη Βασιλίτσα απ’ όπου κατάγομαι, βλέπω και μαθαίνω πως στην πόλη παρά το lockdown έχει μποτιλιάρισμα. Πως γίνεται αυτό;
- Στη λήψη όλων αυτών των αποφάσεων, είχατε ποτέ την οποιαδήποτε επίδραση;
Ποτέ. Υπάρχει μια απαξίωση προς τον χώρο, που θεωρείται ίσως ως το δεύτερο χειρότερο επάγγελμα στον κόσμο. Υπάρχει ένας ελιτισμός απ’ αυτούς που αποφασίζουν. Δεν είναι παράπονο, γιατί ξέρουμε ποιοι είμαστε, ποια είναι η δουλειά μας και σ’ αυτές τις γιορτές θα φανεί ποιος είναι και κοινωνικά ο ρόλος μας. Κι όχι μόνο για όσα φαίνονται, αλλά και για όσα δεν φαίνονται. Ξέρουμε πάντα πελάτες που είναι μόνοι τους κι έρχονται σ’ εμάς για να πουν ένα χρόνια πολλά, να κάτσουν στη γωνιά του μπαρ και να διασκεδάσουν μαζί με τους υπόλοιπους. Δουλειά μας δεν είναι μόνο να πουλάμε ποτά και φαγητό. Το ξέρετε αυτό, όπως ξέρετε πως δίνουμε διέξοδο για ψυχοθεραπεία κατά μια έννοια σε πολλούς ανθρώπους. Ειδικά φέτος στις γιορτές, όποιος γνωρίζει κόσμο που έχει θέματα μοναχικότητας και σε συνδυασμό με οικονομική και όποια άλλη ψυχολογική πίεση περνάει δύσκολες μέρες, ας έχει ψηλά τις κεραίες του για να βοηθήσει… Να είμαστε σε επαφή με φίλους και γνωστούς μας. Εμείς γι’ αυτό λέμε στους συναδέλφους κρατείστε δυνάμεις, ίσως είμαστε ακόμη στην… αρχή της μέσης αυτής της περιπέτειας. Ο χειμώνας ουσιαστικά δεν ήρθε ακόμη, έρχεται μετά τον Ιανουάριο!
- Μα και να ανοίξετε Ιανουάριο θα εξακολουθούν να υπάρχουν οικονομικά και υγειονομικά θέματα…
Μα γι’ αυτό λέμε, ξέροντας τη δουλειά μας, πως δεν μπορούμε να λειτουργήσουμε σ’ έναν αποστειρωμένο χώρο. Η φύση της δουλειάς μας είναι η κοινωνικοποίηση και η επικοινωνία. Δεν έχουμε όλοι την επιθυμία της δυνατής μουσικής. Υπάρχουν λοιπόν επιλογές για όλα τα γούστα, επειδή ακριβώς υπάρχουν διαφορετικές ανθρώπινες ανάγκες. Δεν είμαστε λοιπόν υπερβολικοί στα αιτήματά μας, ούτε επαίτες όταν ζητάμε όσα ζητάμε, ξέροντας πως όλα αυτά θα τα δώσουμε με κάποιον τρόπο πίσω επί… 100! Παρ’ όλα αυτά επαναλαμβάνω πως αισιοδοξούμε κι εύχομαι καλές γιορτές και δύναμη σε όλους.
ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Ακολουθεί το ηχητικό αρχείο της συνέντευξης:
https://soundcloud.com/pressing-901-larissa/pressing-90-1-13-12-20