Η Τουρκία δυναμιτίζει το κλίμα με επέκταση της NAVTEX – Όλες τις διεκδικήσεις θέτει στο τραπέζι, πριν από την έναρξη των διευρευνητικών επαφών
Επιτείνει την επεκτατική της πολιτική η Τουρκία, παρατείνοντας την παράνομη ΝΑVTEX για έρευνες στην ελληνική υφαλοκρηπίδα έως τις 27 Αυγούστου 2020.
Τη «βεντάλια» όλων των τουρκικών διεκδικήσεων ανέλαβε να ανοίξει ο Hulusi Akar, ο οποίος έθεσε μεταξύ άλλων θέμα Καστελορίζου και αποστρατικοποίησης των νησιών.
Οι προκλήσεις συμπίτουν χρονικά με τις παρασκηνιακές διεργασίες για την έναρξη επαφών μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας για την εκτόνωση της έντασης στην Ανατολική Μεσόγειο με τη Γερμανία να κατέχει κομβικό ρόλο στις διπλωματικές αυτές κινήσεις.
Επέκταση της παράνομης NAVTEX έως 27/8
Λίγο πριν την εκπνοή, η Τουρκία ανακοίνωσε έως τις 27 Αυγούστου την επέκταση της παράνομης NAVTEX με την οποία το Oruc Reis παραβιάζει την ελληνική και κυπριακή υφαλοκρηπίδα το τελευταίο διάστημα, προκαλώντας εκ νέου επικίνδυνη ένταση στις ελληνοτουρκικές σχέσεις.
Νωρίτερα την Κυριακή (23/8), στα όρια της ελληνικής υφαλοκρηπίδας έπλεε το τουρκικό ερευνητικό συνεχίζοντας για 14η μέρα να βρίσκεται εντός των ορίων της παράνομης NAVTEX.
Το τουρκικό ερευνητικό πλοίο συνοδεύουν πολεμικά σκάφη της Τουρκίας, που συνεχίζουν να κινούνται με χαμηλές ταχύτητες.
Η κίνηση αυτή της Τουρκίας μεταξύ άλλων «αδειάζει» τη Γερμανία, που προσπαθούσε να καλλιεργήσει κλίμα για απευθείας διάλογο μεταξύ Αθήνας και α Άγκυρας.
Το Καστελόριζο στο στόχαστρο του Akar
Ο υπουργός Άμυνας της Τουρκίας έθεσε για άλλη μια φορά ζήτημα αποστρατικοποίησης νησιών και το εναέριου χώρου της Ελλάδας ενώ για άλλη μια φορά στοχοποίησε το Καστελόριζο στο ζήτημα των θαλάσσιων περιοχών ευθύνης.
Στην ομιλία του στην τελετή σε ναυπηγείο της Κωνσταντινούπολης σχετικά με την παράδοση σύγχρονων συστημάτων για πλοία του τουρκικού Ναυτικού ο Hulusi Akar δήλωσε πως «πρέπει όλοι να γνωρίζουν πως δεν θα επιτρέψουμε καμία ενέργεια ή προσπάθεια καταπάτησης των δικαιωμάτων μας στην Γαλάζια μας Πατρίδα.
«Η πολιτική της Ελλάδας που βλέπει μόνο τα δικά της συμφέροντα, δεν έχει σχέση με τη λογική, το διεθνές δίκαιο και την σχέση καλής γειτονίας.
Η μονόπλευρη εφαρμογή της πολιτικής της όπως η στρατικοποίηση των νησιών, η εφαρμογή του εναέριου χώρου στα 10 μίλια, και απαίτηση θαλάσσιου χώρο δικαιοδοσίας 40.000 τ.χλμ για ένα τόσο μικρό νησί όπως το Καστελόριζο», σημείωσε ο Akar.
«Με ενισχυμένο στόλο η Τουρκία ασκεί την πολιτική της σε Αιγαίο, Μεσόγειο και Καύκασο»
Ενίσχυση του τουρκικού στόλου με υποβρύχια και φρεγάτες από το 2023 και μετά προανήγγειλε ο Τούρκος πρόεδρος, Recep Tayyip Erdogan σε ομιλία του σε ναυπηγείο στην Κωνσταντινούπολη.
Συνολικά έξι υποβρύχια θα ενταχθούν στον τούρκικο στόλο και θα είναι γερμανικής τεχνολογίας, σημείωσε.
«Δεν έχουμε χρόνο να χάσουμε» δήλωσε ο Erdogan τονίζοντας πως «σήμερα μπορούμε να ασκήσουμε επιρροή με την πολιτική μας στο Αιγαίο, στην ανατολική Μεσόγειο, στα Βαλκάνια, στον Καύκασο, στην Αφρική λόγω του επιπέδου που έχουμε φτάσει πολιτικά, οικονομικά και τεχνολογικά».
«Η Τουρκία συνεχίζει την πορεία της στον αμυντικό κλάδο με αποφασιστικό τρόπο, δεν είναι δυνατόν για κράττη που δεν μπορούν να είναι ισχυρά και ανεξάρτητα στον τομέα της άμυνας να κοιτάξουν το μέλλον τους με αυτοπεποίθηση», συνέχισε ο Erdogan.
Καθώς η χώρα ανταποκρίνεται στις ανάγκες της εθνικής της άμυνας και ασφάλειας, είπε, η τεχνολογική ανεξαρτησία γίνεται πιο κρίσιμη από ποτέ για να δημιουργηθεί αποτροπή στη διεθνή σκηνή.
Ανέφερε επίσης πως η Τουρκία πρέπει να ναυπηγήσει ένα ή δυο αεροπλανοφόρα.
Τα σενάρια του διαλόγου και ο γερμανικός ρόλος
Το Βερολίνο, που ασκεί την προεδρία της ΕΕ το τρέχον εξάμηνο εξετάζει διάφορα σενάρια για την έναρξη των συζητήσεων αλλά τρία είναι τα πιθανότερα, σύμφωνα με διπλωματικές πηγές.
Πρώτο σενάριο είναι να αναγγελθεί έναρξη διερευνητικών συζητήσεων Ελλάδος και Τουρκίας, με πρώτο θέμα τον καθορισμό ατζέντας.
Δεύτερο σενάριο, είναι η πρόταση Erdogan για περιφερειακή διάσκεψη με τη συμμετοχή όλων των χωρών της περιοχής για την επίλυση των προβλημάτων.
Την πρόταση αυτή εξετάζει με απόλυτα θετικό τρόπο η Γερμανία αλλά υπάρχει το «αγκάθι» της Κύπρου, την υπόσταση της οποίας η Τουρκία δεν αναγνωρίζει.
Τρίτο σενάριο και ενισχυτικό στο δεύτερο είναι η διεξαγωγή άτυπων επαφών μεταξύ Τουρκίας και Κύπρου για τον καθορισμό ΑΟΖ, αν και δύσκολα θα δεχθεί μία τέτοια διευθέτηση η Άγκυρα.
Πάντως στο παρελθόν έχουν διεξαχθεί άτυπες συναντήσεις Αναστασιάδη – Cavusoglu για το Κυπριακό.
Στο νέο σκηνικό, που αναμένεται να διαμορφωθεί, θα υπάρξουν σημαντικές διαφοροποιήσεις και ως προς την προσέγγιση της κατάστασης, καθώς με την έναρξη του διαλόγου δεν θα τίθεται κυρώσεων σε βάρος της Τουρκίας εκ μέρους της Ελλάδας, όπως γράφει η κυπριακή εφημερίδα «Φιλελεύθερος».
Αυτό όμως δεν θα ισχύει για την Κύπρο από τη στιγμή που θα συνεχίζονται οι παράνομες τουρκικές ενέργειες στην κυπριακή ΑΟΖ.
Πιθανότερη ημερομηνία για την έναρξη του διαλόγου είναι η 28η Αυγούστου 2020 αλλά όλα θα εξαρτηθούν από τις κινήσεις της Τουρκίας στο χρονικό διάστημα που απομένει.
Η κρίσιμη επίσκεψη Maas στην Αθήνα
Ιδιαίτερα σημαντική για την έναρξη του διαλόγου φαίνεται πως είναι η συνάντηση, που θα έχει την ερχόμενη Τρίτη 25/8 ο Νίκος Δένδιας με τον Γερμανό ομόλογό του Heiko Maas.
Η συνάντηση πραγματοποιείται μία ημέρα πριν από την προγραμματισμένη επικύρωση από τη Βουλή της συμφωνίας τμηματικής οριοθέτησης ΑΟΖ μεταξύ Ελλάδος και Αιγύπτου.
Στο επίκεντρο της συζήτησής τους θα τεθούν η κατάσταση στην Ανατολική Μεσόγειο, οι σχέσεις ΕΕ-Ρωσίας και η κατάσταση στη Λιβύη, εν όψει της άτυπης συνάντησης «Gymnich» των υπουργών Εξωτερικών της ΕΕ, που θα πραγματοποιηθεί στο Βερολίνο στις 27 και 28 Αυγούστου.
Σύμφωνα με διπλωματικές πηγές, το απόγευμα της ίδιας ημέρας, ο Γερμανός υπουργός Εξωτερικών θα επισκεφθεί και την Τουρκία.
Το ταξίδι του Γερμανού υπουργού Εξωτερικών, Heiko Maas σε Αθήνα και Άγκυρα αποκαλύπτει τη νέα διαμεσολαβητική προσπάθεια του Βερολίνου.
Ρηματική διακοίνωση της Τουρκίας στον ΟΗΕ για τη συμφωνία Ελλάδας – Αιγύπτου
«Άκυρη» χαρακτηρίζει τη συμφωνία της Ελλάδας – Αιγύπτου για τον μερικό καθορισμό των ΑΟΖ των δύο χωρών η Τουρκία με ρηματική διακοίνωση που επέδωσε στον ΟΗΕ.
Με τη ρηματική διακοίνωση η Άγκυρα ισχυρίζεται ότι με την ελληνοαιγυπτιακή συμφωνία επικαλύπτεται η «τουρκική υφαλοκρηπίδα» όπως την είχε δηλώσει μονομερώς στον ΟΗΕ τον περασμένο Μάρτιο όταν κατέθεσε το Τουρκολυβικό Μνημόνιο.
Διπλωματικές πηγές αναφέρουν ότι αυτό ακριβώς αποτελεί επίσημη παραδοχή της Τουρκίας για τη διαφορά που έχει με την Ελλάδα στη συγκεκριμένη περιοχή και η οποία απαιτεί την έναρξη διαδικασίας επίλυσης όπως προβλέπεται από το Διεθνές Δίκαιο, δηλαδή αρχικά με διμερή διάλογο μεταξύ των δύο πλευρών και εφόσον δεν υπάρξει αποτέλεσμα παραπομπή του ζητήματος στη Χάγη.
Στη διακοίνωση προς τον ΟΗΕ η Άγκυρα επικαλείται επιλεκτικά το διεθνές δίκαιο όσον αφορά την επήρεια των νησιών, επιδιώκοντας να εξαφανίσει τις θαλάσσιες ζώνες των ελληνικών νησιών, ακριβώς το ίδιο, δηλαδή, που έκανε προκειμένου να στηρίξει τη συμφωνία της με τη Λιβύη «ανακαλύπτοντας» κοινά θαλάσσια σύνορα μεταξύ των δύο χωρών.
Η Τουρκία επιμένει ότι τα νησιά δεν έχουν αποτέλεσμα αποκοπής (cut-off effect) στην προβολή των έναντι ηπειρωτικών ακτών. Δηλαδή νησιά όπως η Ρόδος ,η Κάρπαθος η Κάσος και η Κρήτη «εξαφανίζονται» προκειμένου να μην διακοπεί η προβολή των ακτών της Τουρκίας μέχρις ότου συναντήσουν την προβολή των ακτών της Λιβύης.
Επίσης, η Άγκυρα επιμένει ότι η οριοθέτηση γίνεται μεταξύ των ηπειρωτικών ακτών δυο χωρών και ότι τα νησιά που βρίσκονται κοντά στα παράλιά της δικαιούνται μόνο χωρικά ύδατα.
Επίσης κάνει έμμεση επίκληση της Αρχής της Αναλογικότητας επιμένοντας ότι η οριοθέτηση επηρεάζεται από το μήκος και την κατεύθυνση των ακτών.
Η Τουρκία επιδιώκει διάλογο εν μέσω προκλήσεων
Είναι πασιφανές πως η Τουρκία δεν εγκαταλείπει την τακτική των προκλήσεων, προκειμένου ο διάλογος να διεξαχθεί εν μέσω ενός πλαισίου εκβιασμών και απειλών, το οποίο προκρίνει ως πλέον ευνοϊκό για την ίδια η τουρκική ηγεσία.
Το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών με αφορμή τη μετατροπή της Μονής της Χώρας στην Κωνσταντινούπολη σε τέμενος και τη θύελλα αντιδράσεων ισχυρίστηκε πως οι προσπάθειες της Ελλάδας να δημιουργήσει ψεύτικες ατζέντες στην περιοχή με τα ιστορικά της σύνδρομα είναι καταδικασμένες σε αποτυχία.
«Η Μονή της Χώρας, όπως το Μεγάλο Τζαμί της Αγίας Σοφίας και άλλα πολιτιστικά περιουσιακά στοιχεία στη γη μας, ανήκει στην Τουρκία και είναι ιδιοκτησία μας», δήλωσε το Σάββατο (22/8/2020) ο εκπρόσωπος του τουρκικού υπουργείου Εξωτερικών Hami Aksoy,
Το συγκεκριμένο σχόλιο ήλθε ως απάντηση στους Έλληνες αξιωματούχους, που εξέφρασαν τη θέση τους κατά της επαναλειτουργίας της Μονής της Χώρας, του 6ου αιώνα, ως τζαμί στην Κωνσταντινούπολη.
O Aksoy τόνισε πως η Τουρκία προστατεύει σχολαστικά τα πολιτιστικά της περιουσιακά στοιχεία στο πλαίσιο της τουρκικής πολιτιστικής παράδοσης που σέβεται την ιστορία, τα δικαιώματα και τις ευθύνες που απορρέουν από διεθνείς συμβάσεις.
«Θα θέλαμε να υπογραμμίσουμε ότι η αλλαγή του καθεστώτος που έγινε σε μια τοποθεσία παγκόσμιας κληρονομιάς δεν έρχεται σε αντίθεση με τη Σύμβαση της UNESCO για την προστασία της παγκόσμιας πολιτιστικής και φυσικής κληρονομιάς», δήλωσε ο Aksoy.
Πάντως η Τουρκίας δεν εγκαταλείπει την τακτική των προκλήσεων, προκειμένου ο διάλογος να διεξαχθεί εν μέσω ενός πλαισίου εκβιασμών και απειλών, το οποίο προκρίνει ως πλέον ευνοϊκό για την ίδια η τουρκική ηγεσία.
Το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών με αφορμή τη μετατροπή της Μονής της Χώρας στην Κωνσταντινούπολη σε τέμενος και τη θύελλα αντιδράσεων ισχυρίστηκε πως οι προσπάθειες της Ελλάδας να δημιουργήσει ψεύτικες ατζέντες στην περιοχή με τα ιστορικά της σύνδρομα είναι καταδικασμένες σε αποτυχία.
«Η Μονή της Χώρας, όπως το Μεγάλο Τζαμί της Αγίας Σοφίας και άλλα πολιτιστικά περιουσιακά στοιχεία στη γη μας, ανήκει στην Τουρκία και είναι ιδιοκτησία μας», δήλωσε το Σάββατο (22/8/2020) ο εκπρόσωπος του τουρκικού υπουργείου Εξωτερικών Hami Aksoy,
Το συγκεκριμένο σχόλιο ήλθε ως απάντηση στους Έλληνες αξιωματούχους, που εξέφρασαν τη θέση τους κατά της επαναλειτουργίας της Μονής της Χώρας, του 6ου αιώνα, ως τζαμί στην Κωνσταντινούπολη.
O Aksoy τόνισε πως η Τουρκία προστατεύει σχολαστικά τα πολιτιστικά της περιουσιακά στοιχεία στο πλαίσιο της τουρκικής πολιτιστικής παράδοσης που σέβεται την ιστορία, τα δικαιώματα και τις ευθύνες που απορρέουν από διεθνείς συμβάσεις.
«Θα θέλαμε να υπογραμμίσουμε ότι η αλλαγή του καθεστώτος που έγινε σε μια τοποθεσία παγκόσμιας κληρονομιάς δεν έρχεται σε αντίθεση με τη Σύμβαση της UNESCO για την προστασία της παγκόσμιας πολιτιστικής και φυσικής κληρονομιάς», δήλωσε ο Aksoy.
Είπε επίσης ότι η Ελλάδα, η οποία μετέτρεψε τα τζαμιά και τα μνημεία της Οθωμανικής κληρονομιάς στην επικράτειά της σε εκκλησίες, είναι η τελευταία χώρα που θα έπρεπε να έχει κάτι να πει για το σεβασμό άλλων θρησκειών.
Ο Aksoy πρόσθεσε ότι η Ελλάδα, η οποία περιορίζει τα ανθρώπινα δικαιώματα και την ελευθερία της τουρκικής μειονότητας στη χώρα της με κάθε είδους κατασταλτικές πρακτικές παρά τις διεθνείς συμφωνίες, δεν έχει δικαίωμα να μιλήσει στην Τουρκία.
«Οι προσπάθειες της Ελλάδας να δημιουργήσει ψεύτικες ατζέντες στην περιοχή με τα ιστορικά της σύνδρομα είναι καταδικασμένες σε αποτυχία.
Καλούμε την Ελλάδα για άλλη μια φορά να συμφιλιωθεί με την ιστορία της και να παρέχει τις απαραίτητες εγκαταστάσεις για τους μουσουλμάνους σαν χώρους λατρείας», πρόσθεσε ο εκπρόσωπος του τουρκικού υπουργείου Εξωτερικών.
Στον ΟΗΕ το θέμα του Oruc Reis
Από την πλευρά της η Ελλάδα έφερε με επιστολή της στον ΟΗΕ τις τελευταίες σοβαρές προκλήσεις της Άγκυρας με την απόπειρα παραβίασης των ελληνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων με τις έρευνες του Oruc Reis αλλά και την κινητοποίηση του Στόλου της που δημιουργεί απειλή για την ασφάλεια σε ολόκληρη την περιοχή.
Με την επιστολή της Μονίμου Αντιπροσώπου στον ΟΗΕ Μαρίας Θεοφίλη, η Ελλάδα δηλώνει ότι τέτοιες ενέργειες δεν παράγουν νομικά αποτελέσματα και υπενθυμίζει την ελληνική ρηματική διακοίνωση του 2012 όπου η Ελλάδα βάσει εσωτερικής νομοθεσίας έχει ορίσει τα εξωτερικά όρια της υφαλοκρηπίδας της (στην βάση της μέσης γραμμής, όπου δεν έχει υπάρξει Συμφωνία οριοθέτησης).
Στην επιστολή της, η ελληνική κυβέρνηση απορρίπτει το επιχείρημα της Άγκυρας ότι… «αντιδρά» στην Ελληνο-αιγυπτιακή Συμφωνία, η οποία συνάφθηκε στην βάση του Δικαίου της Θάλασσας και επισημαίνει επίσης ότι η Συμφωνία αυτή χρησιμοποιήθηκε προσχηματικά από την Τουρκία για να αποχωρήσει από τις προγραμματισμένες διερευνητικές συνομιλίες.
