Το τραγικό περιστατικό στο ΠΓΝ «Αττικόν» που συγκλόνισε χθες Δευτέρα 31/8 όλη τη χώρα, ανοίγει προφανέστατα μια μεγάλη και εξαιρετικά σοβαρή κουβέντα σχετικά με την κατάσταση στην οποία βρίσκονταν ο ασθενής που μετά από δύσκολη επέμβαση μαχαίρωσε μια νοσηλεύτρια και στη συνέχεια φέρεται να έδωσε τέλος στη ζωή του.
Και λέμε «φέρεται», καθώς χρειάζεται μεγάλη προσοχή στη χρήση των όρων αλλά και στην εξαγωγή συμπερασμάτων σε περιστατικά σαν και το συγκεκριμένο, όπως μεταξύ άλλων εξήγησε ο καθηγητής Ψυχιατρικής του ΑΠΘ, ιδρυτικό μέλος και πρόεδρος της ΘΕΨΥΠΑ, Δημήτριος Κανδύλης, ο οποίος φιλοξενήθηκε σήμερα Τρίτη 1/9 στο στούντιο του Pressing 90.1, για μια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα συνέντευξη στη Γεωργία Σβάρνα.
Αφορμή αποτέλεσε ακριβώς η συγκεκριμένη υπόθεση, η οποία και έλαβε χώρα σ’ ένα δημόσιο νοσοκομείο, γεγονός που προκαλεί ακόμα περισσότερο το ουσιαστικό ενδιαφέρον του κοινού, καθώς, όπως τόνισε ο κ.Κανδύλης, «δεν υπάρχει τίποτα ανερμήνευτο, αρκεί να προσεγγίζουμε τα δεδομένα στην πραγματική τους διάσταση και χωρίς συναισθηματισμούς».
Συνέχισε λοιπόν, θέτοντας ερωτήματα, με βάση τις καταγραφές που έχουν γίνει από τα σχετικά ρεπορτάζ: «Πως βρέθηκε το κουζινομάχαιρο; Στην ΘΕΨΥΠΑ έχουμε αρχές και κανόνες που υποχρεούται να τηρεί όλο το προσωπικό. Σε κάθε παράδοση βάρδιας γίνεται καταμέτρηση αντικειμένων και κλειδώνονται. Γιατί δεν έγινε κάτι ανάλογο εδώ; Επίσης, πως καταλήγουμε τόσο εύκολα σε συμπεράσματα; Πως ξέρουμε ότι ο νεκρός αυτοκτόνησε; Μόλις προ εβδομάδος έκανε βαρύ χειρουργείο και οι γιατροί γνωρίζουν πολύ καλά τις επιπτώσεις. Πιθανόν σ’ αυτό το διάστημα να είχε εμφανίσει κάποιες απ’ αυτές».
“Απαραίτητη η ολιστική φροντίδα του ασθενούς”
Στο σημείο αυτό ωστόσο, ο κ.Κανδύλης έσπευσε να διευκρινίσει: «Σκοπός φυσικά δεν είναι να καταλογίσουμε ευθύνες, αλλά να αναρωτηθούμε και να κάνουμε προτάσεις προς διόρθωση. Τα υπόλοιπα αφορούν στην δικαιοσύνη. Φέρεται λοιπόν το περιστατικό να συνέβη στις 5.30 τα ξημερώματα με συγκεκριμένο τρόπο. Γιατί; Ήταν ψυχικά άρρωστος; Είχε μόνο σωματικά θέματα υγείας; Ποιός ήταν το περιβάλλον του; Δεν ξέρουμε κοινωνικό ή οικογενειακό ιστορικό. Τα τονίζω όλα αυτά γιατί οι εκεί συνάδελφοι έπρεπε να τα έχουν υπόψη. Να κάτι που πρέπει ν’ αλλάξει στη φροντίδα ασθενών που έχουν ν’ αντιμετωπίσουν δύσκολα χειρουργεία. Και το βασικό ερώτημα που απασχολεί τον πολύ κόσμο: Μπορεί έτσι στα καλά καθούμενα κάποιος απ’ όλους εμάς να προβεί σε μια τέτοια πράξη; Μπορεί να είχαν υπάρξει σημάδια και να μην παρατηρήθηκαν; Όλα είναι πιθανά και δυστυχώς, πολύ φοβάμαι ότι στην Ελλάδα δεν υπάρχει το απαιτούμενο προσωπικό στις μονάδες υγείας, ούτε το συντονιστικό εκείνο όργανο που θα μεριμνά για το σύνολο της φροντίδας ενός ασθενούς με πάθηση δύσκολη στην αντιμετώπισή της».
Κατά τον κ.Κανδύλη, «θα έπρεπε σ’ αυτές τις περιπτώσεις οι κλινικές να έρχονται σ’ επαφή με αντίστοιχες δημόσιες δομές ψυχικής υγείας αναζητώντας την πιθανή ύπαρξη προσωπικού ή οικογενειακού ιστορικού. Είχε νόσο; Δεν είχε; Ήταν μήπως χρήστης και μέχρι πότε; Αν είχε π.χ. διαπιστωθεί στο παρελθόν παραλήρημα διώξεως, θα μπορούσε να εξηγηθεί η αντίδρασή του, αλλά και να παρακολουθηθεί εξ’ αρχής. Γι’ αυτό καταλήγουμε να πούμε πως απαιτείται ολιστική φροντίδα του ασθενούς, απ’ όλες τις αρμόδιες υπηρεσίες».
Η μετέπειτα αποκάλυψη ότι ο ασθενής πίστευε πως του έγινε μια εγχείρηση που δεν χρειαζόταν να γίνει, δικαιώνει τη θέση του καθηγητή για την ύπαρξη συγκεκριμένων αιτίων, αλλά και την ανάγκη έγκαιρης διάγνωσής τους, όπως προκύπτει και περαιτέρω απ’ τα λεγόμενά του…
«Φοβούμαι πως αυτό δεν υπάρχει στις μέρες μας, παρότι η αντιμετώπιση της πανδημίας για παράδειγμα, μας δείχνει για μια ακόμη φορά την ισχύ του επιστημονικού μας προσωπικού», διαπιστώνει ο πρόεδρος της ΘΕΨΥΠΑ, χωρίς να μασάει τα λόγια του: «Γίνονται όμως πράγματα αποσπασματικά και χωρίς να υπάρχει το όργανο που θα συντονίζει και θα κατευθύνει όλα αυτά, για να αποφεύγονται τέτοια περιστατικά. Πρόσφατα ψυχικά ασθενής έμεινε 1,5 μέρα στη βραχεία νοσηλεία κι έπρεπε να κινητοποιηθούν όλες οι υπηρεσίες για να ληφθεί ειδική μέριμνα. Αν δει αντίστοιχα κάποιος τις λεπτομέρειες του περιστατικού στο «Αττικόν», θα διαπιστώσει πως συνέβησαν πολλά που προδίδουν τη σύγχυσή του κι ίσως να προϋπήρχαν σημάδια που λόγω της δομής των Νοσοκομείων μας, αλλά κατά κανόνα ο γιατρός χάνεται, το προσωπικό υποφέρει και οι ασθενείς κινδυνεύουν απ’ τα πάντα. Μιλάω γενικά, γιατί στην Ελλάδα για όλα πηγαίνουμε στο Νοσοκομείο, καθώς δεν υπάρχουν άλλες δομές πρωτοβάθμιας περίθαλψης, με συνέπεια γιατροί και νοσηλευτές να μην μπρούν να δώσουν σε όλους τις ποιοτικές υπηρεσίες που απαιτούνται».
Κι εδώ έρχονται οι προτάσεις: «Δεδομένων των συνθηκών, μια επιλογή είναι να εκπαιδευτεί ο πολίτης για το που ακριβώς πρέπει να απευθύνεται για να λύσει το πρόβλημα υγείας που αντιμετωπίζει, γνωρίζοντας καλά δικαιώματα αλλά και υποχρεώσεις. Επιπλέον, θα πρέπει να υπάρχει ένας ενιαίος φάκελος ασθενούς που θα τον ακολουθεί όπου χρειαστεί, χωρίς φυσικά να βρίσκεται πεταμένος σε διαδρόμους κάποιων υπογείων. Που όμως; Στη Λάρισα μονάδα ψυχικής υγείας υψίστης σημασίας δεν έχει λειτουργήσει απ’ το 1988 και δεν πήρα απάντηση όσες φορές κι αν απευθύνθηκα στο υπουργείο. Ο νομός Λάρισας είναι ο μοναδικός στη Θεσσαλία που δεν έχει κινητή μονάδα ψυχικής υγείας, για να μη χρειάζεται ο ασθενής να κατεβαίνει στην πόλη απ’ τις γύρω επαρχίες».
«Πρέπει ν’ αφήσουμε ένα μήνυμα», είπε ο κ.Κανδύλης μπαίνοντας στο τελευταίο μέρος της τοποθέτησής του… «Ο πολίτης πρέπει να βοηθάει το κράτος κι εκείνο να του το ανταποδίδει. Δεν πάμε άσκοπα στο νοσοκομείο για λίγο πυρετό. Αναμένουμε ωστόσο απ’ το κράτος σωστή κατανομή και παροχή υγειονομικών και κοινωνικών υπηρεσιών, αλλά και συντονισμό αυτών. Τώρα είμαστε σα να ‘χουμε όλα τα κομμάτια της μηχανής, αλλά χωρίς συναρμολόγηση. Είναι προσωπική μας ευθύνη να τηρούμε μέτρα, αλλά προηγουμένως ευθύνη της πολιτείας να τα υποδεικνύει με σαφήνεια. Δεδομένης π.χ. της πανδημίας, δεν γίνεται να κάνουμε επανάσταση για τη μάσκα που θεωρείται απαραίτητη ή να ακούω νεαρό να λέει πως θα πιστέψει πως υπάρχει κορονοϊός όταν πεθάνει κάποιος δικός του. Προσέξτε, κάποιος δικός του, όχι ο ίδιος»!
Ακούστε αναλυτικά όλες τις λεπτομέρειες της συνέντευξης εδώ:
https://soundcloud.com/pressing-901-larissa/pressing-901-010920