Από το εργαστήρι Αρχαίου Δράματος Λαρισαίων Καλλιτεχνών – Συνδιοργανωτές: « Εφορεία Αρχαιοτήτων Λάρισας» και « Αντιδημαρχία Πολιτισμού και Επιστημών Δήμου Λάρισας» ΣΟΦΟΚΛΗ ΑΝΤΙΓΟΝΗ με το βλέμμα της ΙΣΜΗΝΗΣ ΓΙΑΝΝΗ ΡΙΤΣΟΥ Στο Β΄ Αρχαίο Θέατρο Λάρισας στις 26 Αυγούστου 2020
Η Αντιγόνη του Σοφοκλή κορυφαίο έργο με το οποίο έχουν ασχοληθεί επί πολλά χρόνια όλη η διανόηση της δύσης και όχι μόνο. Είναι μια τραγωδία με πολλαπλές ερμηνευτικές εκδοχές και διαστάσεις.
Οι συγκρούσεις μεταξύ της Αντιγόνης και του Κρέοντα και η σύγκρουση Τειρεσία και Κρέοντα υποκρύπτουν διλήμματα, και θέτουν ερωτήματα όπως:
Η Αντιγόνη είναι σύμβολο αντίστασης στην εξουσία; Πολιτικός επαναστάτης του καιρού της; υπερασπίζεται φανατικά παλιούς θεϊκούς νόμους περιφρονώντας τον νόμο της πόλης ή έχει έντονο συνειδησιακό πρόβλημα, δεν αντέχει να αφήσει άταφο τον αγαπημένο της αδελφό επικαλούμενη τους θεϊκούς νόμους;
https://static.larissanet.gr/wp-content/uploads/2020/07/202007230654260103-424×600.jpg 424w, https://static.larissanet.gr/wp-content/uploads/2020/07/202007230654260103-849×1200.jpg 849w” sizes=”(max-width: 1061px) 100vw, 1061px” data-pin-no-hover=”true” style=”box-sizing: border-box; margin: 24px auto 0px; padding: 0px; border: 0px; font: inherit; vertical-align: middle; max-width: 100%; height: auto; display: block; width: auto; max-height: 640px;”>
Η Αντιγόνη θα υπακούσει στον νόμο της πολιτείας ή θα ακούσει τη φωνή της συνείδησής της εκπληρώνοντας το αδελφικό της καθήκον, με τίμημα το θάνατο; Τι πρέπει να κάνει ένας πολίτης όταν η συνείδησή του συγκρούεται με την πολιτεία. Ο νόμος της συνείδησης είναι ανώτερος από τον νόμο της πολιτείας; Τι πρέπει να ισχύσει το δίκαιο της πολιτείας που είναι μια δημοκρατική κατάκτηση ή το ξεπερασμένο πατροπαράδοτο δίκαιο; Σε ποια περίπτωση ο νόμος της συνείδησης είναι ανώτερος από τον νόμο της πολιτείας; Ο Σοφοκλής μας παρουσιάζει το πρόβλημα. Ο Κρέων εκπροσωπεί τη νόμιμη αρχή. Κάθε αρχή όμως πρέπει να αφουγκράζεται και να έχει μία αμφίδρομη επικοινωνία με τους πολίτες της και έτσι κρίνεται η νομιμότητά της. Τη Δημοκρατία την εκφράζει η νόμιμη αρχή αλλά και οι πολίτες. Ο Κρέων έχει ένα δίλημμα να εφαρμόσει το δίκαιο της πολιτείας ή το ξεπερασμένο πατροπαράδοτο δίκαιο; Η τελική απόφασή του είναι απόλυτη. Όλοι πολίτες πρέπει να υπακούν στο νόμο της πολιτείας. Δεν αντιλαμβάνεται ούτε το έντονο συνειδησιακό πρόβλημα της Αντιγόνης που δεν μπορεί να αφήσει άταφο τον αδελφό της βορά στα όρνια και στα σκυλιά, ούτε πείθεται από τον γιό του τον Αίμονα και αρραβωνιαστικό της Αντιγόνης που προσπαθεί να τον πείσει ότι η απόφασή του είναι άδικη και επικίνδυνα δογματική. Η Δογματική στάση και αντίληψη του Κρέοντα για το πώς πρέπει να διοικεί την πόλη οδηγεί στην απόλυτη τραγωδία.
Παράλληλα με την Αντιγόνη του Σοφοκλή παρακολουθούμε και την Αντιγόνη του Γιάννη Ρίτσου έτσι όπως την έζησε και τη θυμάται η αδελφή της Ισμήνη, αναδεικνύοντας βαθύτερες και κρυφές πτυχές του χαρακτήρα της αδελφής της με έμφαση στο ερωτικό στοιχείο.
Η Ισμήνη, συνειρμικά, θυμάται την αδελφή της και μιλάει γι’ αυτήν αρκετές φορές. Ο Ρίτσος διατηρεί την αρχαία εκδοχή του μύθου συμπληρώνει τη τραγωδία του Σοφοκλή, με άλλες διαστάσεις που δεν υπάρχουν στην τραγωδία. Ο Ρίτσος όπως και ο Σοφοκλής αναδημιουργεί το μύθο και ρίχνει το δικό του φώς στην περίπλοκη, γεμάτη αντιφάσεις και τραγική ανθρώπινη ύπαρξη.
« πολλά τα δεινά κι ουδέν ανθρώπου δεινότερον πέλει».