«Να εκφράσω τη θλίψη μου για τις πληροφορίες, που έρχονται από την Τουρκία ότι επίκειται σήμερα, ανήμερα της θλιβερής επετείου της αλώσεως, μια επικοινωνιακή φιέστα μπροστά από την Αγία Σοφία.
Η Αγία Σοφία είναι σύμβολο της Οικουμενικής Ορθοδοξίας, αλλά και μνημείο της παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς, αναγνωρισμένο από την UNESCO.
Κατά καιρούς υπάρχουν πιέσεις για τη μετατροπή της σε τζαμί. Θέλω να πιστεύω ότι θα επικρατήσουν πιο συνετές απόψεις στην Άγκυρα, γιατί η αλλοίωση του μουσειακού χαρακτήρα της Αγίας Σοφίας δεν θα είναι πρόκληση μόνο κατά του χριστιανικού κόσμου και της παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς, αλλά και του ίδιου του κοσμικού χαρακτήρα της Τουρκίας, που της προσέδωσε ο ιδρυτής της, ο Κεμάλ Ατατούρκ».
Τα παραπάνω τόνισε ο πρόεδρος της Επιτροπής Παρακολούθησης των Αποφάσεων του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΔΔΑ), βουλευτής Λαρίσης της Νέας Δημοκρατίας, κ. Μάξιμος Χαρακόπουλος, στη συνεδρίαση της Επιτροπής, την οποία ενημέρωσε ο αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών κ. Μιλτιάδης Βαρβιτσιώτης για τις προτεραιότητες της Ελληνικής Προεδρίας στο Συμβούλιο της Ευρώπης.
Διώξεις στην Τουρκία
Ο Μάξιμος Χαρακόπουλος υπενθύμισε, με αφορμή την αναφορά της κ. Μπακογιάννη «για τις διώξεις που σημειώνονται το τελευταίο διάστημα στην Τουρκία, με φυλακίσεις δημάρχων κουρδικής καταγωγής και πολλών δημοσιογράφων και όσων δημοσίως εκφράζουν αντίθετη άποψη προς την κρατούσα κατάσταση, ότι αυτό, δυστυχώς, δεν είναι καινούργιο φαινόμενο.
Φυλακισμένος για τις πολιτικές του απόψεις, βρίσκεται και ο ηγέτης του κουρδικού κόμματος HDP, ο Σελαχατίν Ντεμιρτάς, ακριβώς, διότι το κόμμα του, για πρώτη φορά, μπόρεσε και ξεπέρασε το όριο του 10%, που είναι το κατώφλι εισόδου κομμάτων στην τουρκική εθνοσυνέλευση και η φωνή του ήταν ιδιαιτέρως ενοχλητική».
Ανθρώπινα δικαιώματα
Ο πρόεδρος της Επιτροπής σημείωσε ότι «η Ευρώπη παρά τα όποια προβλήματα, που κανείς δεν αρνείται την ύπαρξή τους, πρωτοπορεί στην υπεράσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, παραμένει φάρος ελευθερίας και σεβασμού στις πανανθρώπινες αξίες».
Ταυτόχρονα υπογράμμισε ότι η ανάληψη της Ελληνικής Προεδρίας στο Συμβούλιο της Ευρώπης «πραγματοποιείται εν μέσω μιας πρωτόγνωρης κρίσης, αυτής της πανδημίας του Covid-19 που έχει πλήξει ολόκληρο τον πλανήτη και συνάμα έχει θέσει σε προβληματισμό για τον αντίκτυπο των μέτρων περιορισμού της πανδημίας με τον σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, την ορθή λειτουργία της δημοκρατίας και του κράτους δικαίου».
Πρόσθεσε δε πως «σε ότι αφορά στη χώρα μας και στις επιδόσεις της στον τομέα προστασίας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, νομίζω ότι αυτές είναι σε υψηλό επίπεδο και το κράτος δικαίου είναι εμπεδωμένο. Είναι πολλά, βεβαίως, αυτά που πρέπει, να γίνουν και η εικόνα που υπάρχει από τις αναφορές και τις αποφάσεις του ΕΔΔΑ μας αδικεί.
Για αυτό πρέπει, να υπάρξει μια επιτάχυνση σε κάποιους τομείς. Όπως μας είπε και ο Πρόεδρος του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους, ο κ. Χαλκιάς, με τη θεσμοθέτηση του Εθνικού Ένδικου Μέσου μπορούμε πολύ γρήγορα, σε ένα χρόνο, να έχουμε αντί για 736 εκκρεμείς υποθέσεις στο Στρασβούργο, 50 έως 60 κι αντί για πάνω από 100 καταδικαστικές αποφάσεις, να έχουμε ελάχιστες, 10 έως 15. Οφείλουμε, λοιπόν, να αλλάξουμε αυτή την λανθασμένη εικόνα, που αδικεί την Ελλάδα συγκαταλέγοντάς με χώρες όπως η Ουγγαρία, η Ρωσία, η Πολώνια ή η Τουρκία».
Ομιλία Μάξιμου Χαρακόπουλου
στην Ειδική Μόνιμη Επιτροπή Παρακολούθησης των Αποφάσεων του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου με θέμα ημερήσιας διάταξης: “Ενημέρωση από τον Αναπληρωτή Υπουργό Εξωτερικών, αρμόδιο για τα ευρωπαϊκά θέματα, κ. Μιλτιάδη Βαρβιτσιώτη, για τις προτεραιότητες της Ελληνικής Προεδρίας στο Συμβούλιο της Ευρώπης”.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι καλή σας μέρα.
Αρχίζει η συνεδρίαση της Ειδικής Επιτροπής Παρακολούθησης των Αποφάσεων του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου.
Σήμερα έχουμε τη χαρά και την τιμή, να ακούσουμε τον Αναπληρωτή Υπουργό Εξωτερικών, αρμόδιο για ευρωπαϊκά θέματα, τον κ. Μιλτιάδη Βαρβιτσιώτη, ο οποίος θα μας παρουσιάσει τους βασικούς άξονες, τη στρατηγική της Ελληνικής Προεδρίας του Συμβουλίου της Ευρώπης για το τρέχον εξάμηνο.
Επιτρέψτε μου, κ. Υπουργέ, πριν πω λίγα λόγια για τη σημερινή συνεδρίαση, να εκφράσω τη θλίψη μου για τις πληροφορίες, που έρχονται από την Τουρκία ότι επίκειται σήμερα, ανήμερα της θλιβερής επετείου της αλώσεως, μια επικοινωνιακή φιέστα μπροστά από την Αγία Σοφία. Η Αγία Σοφία είναι σύμβολο της Οικουμενικής Ορθοδοξίας, αλλά και μνημείο της παγκόσμιας κληρονομιάς αναγνωρισμένο από την UNESCO ως τέτοιο, ως μνημείο της παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς.
Κατά καιρούς υπάρχουν πιέσεις για τη μετατροπή της σε τζαμί. Θέλω να πιστεύω ότι θα επικρατήσουν πιο συνετές απόψεις στην Άγκυρα, γιατί η αλλοίωση του μουσειακού χαρακτήρα της Αγίας Σοφίας δε θα είναι πρόκληση μόνο κατά της χριστιανοσύνης, του χριστιανικού κόσμου και της παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς, αλλά και του ίδιου του κοσμικού χαρακτήρα της Τουρκίας, χαρακτήρα που προσέδωσε ο ιδρυτής της, ο Κεμάλ Ατατούρκ.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,
αναμφίβολα η Ελληνική Προεδρία συμπίπτει με μία ιδιαίτερη χρονική περίοδο με συμβολική, αλλά και ουσιαστική σημασία. Καταρχάς, συμπίπτει με τη συμπλήρωση των 70 χρόνων από την υπογραφή της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Δικαιωμάτων του Ανθρώπου στη Ρώμη, στις 4 Νοεμβρίου του 1950.
Πρόκειται για ένα τεράστιο βήμα στην ευρωπαϊκή και παγκόσμια ιστορία. Μόλις πριν από λίγα χρόνια η γηραιά ήπειρος είχε βγει από τον τρομερό εφιάλτη του Β` Παγκοσμίου Πολέμου, των μαζικών εκτελέσεων, των στρατοπέδων συγκέντρωσης, της απαξίωσης της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, της ελευθερίας, της ίδιας της ζωής. Έναν πόλεμο απότοκο της ολοκληρωτικής ιδεολογίας του ναζισμού και του φασισμού.
Η Ευρώπη αναζητούσε, εναγωνίως, ένα σταθερό μονοπάτι ειρήνης κι ευημερίας, όπου κάθε άνθρωπος ανεξαρτήτως καταγωγής, φύλου, θρησκείας, σεξουαλικού προσανατολισμού, ηλικίας, κατάστασης της υγείας του, θα απολαμβάνει ίσα δικαιώματα και ουδείς θα μπορεί, να τα παραβιάσει.
Έκτοτε έχει «κυλήσει πολύ νερό στο αυλάκι» και σίγουρα η Ευρώπη παρά τα όποια προβλήματα, που κανείς δεν αρνείται την ύπαρξή τους,
Πρωτοπορεί στην υπεράσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, παραμένει φάρος ελευθερίας και του σεβασμού στις πανανθρώπινες αξίες. Αυτή την επέτειο καλείται τώρα, να διαχειριστεί η χώρα μας.
Είναι μια μεγάλη τιμή και μεγάλη ευθύνη, οπωσδήποτε, γιατί εκτός από τον απολογισμό των όσων έχουν γίνει, αναμφίβολα θα υπάρξει και συζήτηση για όσα πρέπει, να γίνουν. Ο νέος θαυμαστός κόσμος που ανοίγεται μπροστά μας, ο κόσμος που η τεχνολογία λαμβάνει ακόμη πιο καθοριστικό ρόλο στις ζωές μας κι όπου οι κίνδυνοι που προκύπτουν για την ελευθερία των πολιτών είναι πολλοί κι ενίοτε δύσκολα ανιχνεύσιμοι, απαιτεί μια νέα προσέγγιση και είμαι βέβαιος ότι αυτό δε θα εκφύγει της προσοχής της Ελληνικής Προεδρίας.
Ταυτοχρόνως, όμως, η ανάληψη της Προεδρίας πραγματοποιείται εν μέσω μιας πρωτόγνωρης κρίσης, αυτής της πανδημίας του Covid-19 που έχει πλήξει ολόκληρο τον πλανήτη και συνάμα έχει θέσει σε προβληματισμό για τον αντίκτυπο των μέτρων περιορισμού της πανδημίας με τον σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, την ορθή λειτουργία της δημοκρατίας και του κράτους δικαίου.
Δυστυχώς, σε κάποιες περιπτώσεις έχει εκδηλωθεί μια ανησυχία για κράτη, στα οποία οι πολιτικές ηγεσίες προχωρούν σε αποφάσεις περιορισμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων όχι εξ ανάγκης για την προστασία της δημόσιας υγείας κι όχι με την προσωρινότητα που προβλέπεται, αλλά σαν έμμεσο τρόπο επιβολής αυταρχικών μεθόδων διακυβέρνησης. Ειδικά, όσον αφορά στα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης και στον ελεύθερο λόγο, πολλά είναι τα κρούσματα των διώξεων και της λογοκρισίας, δυστυχώς, ακόμη κι από μέλη του Συμβουλίου της Ευρώπης, όπως η Τουρκία.
Σε ότι αφορά στη χώρα μας και στις επιδόσεις της στον τομέα προστασίας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, νομίζω ότι αυτές είναι σε υψηλό επίπεδο και το κράτος δικαίου είναι εμπεδωμένο. Είναι πολλά, βεβαίως, αυτά που πρέπει, να γίνουν και η εικόνα που υπάρχει από τις αναφορές και τις αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου μας αδικεί.
Για αυτό πρέπει, να υπάρξει μια επιτάχυνση σε κάποιους τομείς.
Όπως μας είπε, κ. Υπουργέ, και ο Πρόεδρος του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους, ο κ. Ιωάννης Κωνσταντίνος Χαλκιάς, με τη θεσμοθέτηση του Εθνικού Ένδικου Μέσου μπορούμε πολύ γρήγορα, σε ένα χρόνο, να έχουμε αντί για 736 εκκρεμείς υποθέσεις στο Στρασβούργο, 50 έως 60 κι αντί για πάνω από 100 καταδικαστικές αποφάσεις, να έχουμε ελάχιστες, 10 έως 15. Οφείλουμε, λοιπόν, να αλλάξουμε αυτή την λανθασμένη εικόνα, που αδικεί την Ελλάδα συγκαταλέγοντάς την με χώρες όπως η Ουγγαρία, η Ρωσία, η Πολώνια ή η Τουρκία.
Τελειώνοντας, πριν δώσω τον λόγο στον κ. Υπουργό, να πω ότι ιδιαίτερα μας χαροποίησε η είδηση ότι στο πλαίσιο του κύκλου διαδικτυακών συζητήσεων, που εγκαινιάζει η Ελληνική Προεδρία, πρώτος προσκεκλημένος θα είναι ο άνθρωπος που αγάπησε όλη η Ελλάδα για τις γνώσεις του, τη σεμνότητα και τον ανθρωπισμό του, ο εθνικός μας λοιμωξιολόγος, ο καθηγητής κ. Σωτήρης Τσιόδρας.
Εξαιρετική, επίσης, πιστεύω ότι είναι και η έκδοση επετειακού γραμματόσημο των ΕΛΤΑ, που παρουσίασε η Υπουργός Δικαιοσύνης, που απεικονίζει τον Παρθενώνα κι ένα σμήνος γερανών, που στην αρχαιότητα ήταν το πτηνό, που συμβόλιζε τη δικαιοσύνη.
Με αυτές τις σκέψεις να δώσω το λόγο στον Αναπληρωτή Υπουργό για μία εισαγωγική παρουσίαση των προτεραιοτήτων της Ελληνικής Προεδρίας και στη συνέχεια θα έχουμε τη δυνατότητα, για να κάνουμε συζήτηση.
Επισήμανση σε παρέμβαση της κ. Μπακογιάννη
Να θυμίσω, ότι πράγματι, έχουμε δεσμευτεί, ότι θα προσυπογράψουμε, νομίζω, όλες οι πτέρυγες της επιτροπής μας, την πρόταση νόμου που ετοιμάζει ο πρόεδρος του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους, προκειμένου να θεσμοθετηθεί και στη χώρα μας το εθνικό ένδικο μέσο.
Και σε επίρρωση όσων είπατε, για τις διώξεις που σημειώνονται το τελευταίο διάστημα στην Τουρκία, με τις φυλακίσεις δημάρχων κουρδικής καταγωγής και πολλών δημοσιογράφων και όσων δημοσίως εκφράζουν αντίθετη άποψη προς την κρατούσα κατάσταση στην Τουρκία, να θυμίσω, ότι αυτό, δυστυχώς, δεν είναι καινούργιο φαινόμενο, παρατηρείται χρόνια. Φυλακισμένος για τις πολιτικές του απόψεις, βρίσκεται και ο ηγέτης του κουρδικού κόμματος του HDP, ο Σελαχατίν Ντεμιρτάς, ακριβώς, διότι το κόμμα του, για πρώτη φορά, μπόρεσε και ξεπέρασε το όριο του 10%, που είναι το κατώφλι εισόδου κομμάτων στην τουρκική εθνοσυνέλευση και η φωνή του ήταν ιδιαιτέρως ενοχλητική.