Το Σάββατο 10 Οκτωβρίου 2020 γιορτάζεται η Παγκόσμια Ημέρα Ψυχικής Υγείας με διαφορετικό σύνθημα: «Ποιο συναίσθημα κρύβει η μάσκα σου; Είναι ΟΚ να μην είσαι ΟΚ. Μίλα για όσα νιώθεις.».
Στο πλαίσιο της Παγκόσμιας Ημέρας Ψυχικής Υγείας, η Εταιρία Κοινωνικής Ψυχιατρικής Π. Σακελλαρόπουλος δημιούργησε ένα κοινωνικό μήνυμα – σποτ με την ευγενική συμμετοχή του ηθοποιού Μανώλη Μαυροματάκη, για την ευαισθητοποίηση του κοινού σχετικά με τη σημασία της φροντίδας της ψυχικής υγείας, σε αυτήν την δύσκολη περίοδο που διανύουμε εξαιτίας της πανδημίας του κορoνοϊού. Με κεντρικό μήνυμα «Ποιο συναίσθημα κρύβει η μάσκα σου; Είναι ΟΚ να μην είσαι ΟΚ. Μίλα για όσα νιώθεις», το βίντεο μας παροτρύνει να μην σκεπάζουμε τα αρνητικά συναισθήματα που μπορεί να μας κατακλύζουν, αλλά να μιλήσουμε γι’ αυτά και να αναζητήσουμε την υποστήριξη που χρειαζόμαστε.
Η ψυχολογική πίεση που νιώθουν οι πολίτες από την έναρξη της πανδημίας COVID-19, καθιστά την ανάγκη για φροντίδα της ψυχικής υγείας πιο επιτακτική από ποτέ. Παρόλο που τα ψυχοκοινωνικά προβλήματα είναι ιδιαίτερα διαδεδομένα παγκοσμίως, σύμφωνα με πρόσφατη ανακοίνωση του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (Π.Ο.Υ.), ο τομέας της ψυχικής υγείας παραμένει ένας από τους πιο παραμελημένους τομείς της δημόσιας υγείας: Σχεδόν 1 δισεκατομμύριο άνθρωποι ζουν με κάποια ψυχική διαταραχή. Κάθε 40 δευτερόλεπτα ένα άτομο αυτοκτονεί. Οι χώρες επενδύουν, κατά μέσο όρο, μόνο 2% των προϋπολογισμών για την υγεία, στην ψυχική υγεία. Δισεκατομμύρια άνθρωποι σε όλον τον κόσμο έχουν επηρεαστεί αρνητικά από την πανδημία COVID-19.
Το φετινό μήνυμα του Π.Ο.Υ. για την Παγκόσμια Ημέρα Ψυχικής Υγείας που γιορτάζεται στις 10 Οκτωβρίου είναι: «Ψυχική Υγεία για Όλους: Μεγαλύτερη Επένδυση – Μεγαλύτερη Πρόσβαση». Ένα μήνυμα που υπογραμμίζει την ανάγκη για την εξασφάλιση, διεθνώς, μεγαλύτερων κονδυλίων για την ανάπτυξη υψηλής ποιότητας δωρεάν υπηρεσιών ψυχικής υγείας, στις οποίες θα έχουν πρόσβαση όλοι οι πολίτες.
Η επίδραση της Πανδημίας στην Ψυχική Υγεία
Η τρέχουσα Πανδημία εκτιμάται ότι θα αυξήσει ακόμη περισσότερο τις ανάγκες ψυχικής υγείας του πληθυσμού (Holmes et al. 2020). Η εμπειρία από προηγούμενες επιδημίες, που δεν πήραν τον χαρακτήρα πανδημίας, έχει δείξει τη σημαντική αρνητική επίδραση στην ψυχική υγεία (Yip et al. 2010). Τα προβλήματα Ψυχικής Υγείας γίνονται καλύτερα αντιληπτά στο πλαίσιο ενός φάσματος βαρύτητας, που αρχίζει από σχετικά ήπια και αντισταθμιζόμενα συμπτώματα, συνεχίζει με μέτρια συμπτωματολογία που μπορεί να απαιτεί παρεμβάσεις μικρής έντασης και φτάνει σε σοβαρές παθήσεις που απαιτούν την εμπλοκή και των ιατρικών υπηρεσιών. Την περίοδο την Πανδημίας, αλλά και αμέσως μετά, μπορεί να δούμε μετατόπιση μεγάλου αριθμού ανθρώπων στο φάσμα αυτό της βαρύτητας με πολλές ήπιες και προηγουμένως αντισταθμιζόμενες συμπτωματολογίες να μετακινούνται προς μεγαλύτερες βαρύτητες που να απαιτούν την εμπλοκή κλινικών υπηρεσιών. Αλλά και άνθρωποι με προϋπάρχοντα προβλήματα που ήταν ωστόσο σε σχετικά καλή λειτουργικότητα μπορεί να εμφανίσουν υποτροπές ή επιδείνωση της λειτουργικότητάς τους.
Το επιπρόσθετο στρες που προκαλεί η Πανδημία
Το στρες που προκαλεί η Πανδημία γίνεται εύκολα αντιληπτό. Οι άνθρωποι ανησυχούν για την ζωή των ίδιων ή των συγγενών τους. Ανησυχούν επίσης για τις οικονομικές επιπτώσεις της πανδημίας. Ταυτόχρονα, αναγκάζονται να απομονωθούν από τους αγαπημένους τους και τους φίλους τους και να περιοριστούν στο σπίτι. Αυτό με την σειρά του μπορεί να αυξάνει την ένταση μέσα στην οικογένεια και τις σχετικές συγκρούσεις, ενώ μπορεί να επιτείνει τα φαινόμενα ενδο-οικογενειακής βίας (τόσο εναντίον των γυναικών όσο και των παιδιών ή των ηλικιωμένων). Πολλές μελέτες που έγιναν την περίοδο των περιορισμών επιβεβαιώνουν τα σημαντικά αυξημένα ποσοστά κατάθλιψης και άγχους αλλά και του γενικότερου ψυχολογικού αντίκτυπου της πανδημίας (για την χώρα μας βλ. σχετικά: Skapinakis et al. 2020). Σημειώνεται επίσης η πιθανότητα όψιμων ψυχοκοινωνικών επιπλοκών μετά την παρέλευση (ή το μερικό έλεγχο της Πανδημίας), όπως έδειξε η εμπειρία μας κατά την περίοδο της οικονομικής κρίσης, ιδιαίτερα μάλιστα εάν ληφθούν υπόψη οι αυξημένες πιθανότητες για επιδείνωση των οικονομικών μεγεθών λόγω της παγκόσμιας ύφεσης που είναι πιθανό να ακολουθήσει.
Η Παγκόσμια Ημέρα Ψυχικής Υγείας 2020 μας καλεί να ενώσουμε τις δυνάμεις μας για την ευαισθητοποίηση των ανθρώπων και τη δράση για μεγαλύτερη επένδυση στην Ψυχική Υγεία.
Με πληροφορίες .e-evros.gr / greece.progress.im