Σε ανακοίνωση του ΣΥΡΙΖΑ – Προοδευτική Συμμαχία Λάρισας επισημαίνονται τα εξής:
«Τέθηκε σε διαβούλευση το νομοσχέδιο του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας «Μετονομασία της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας σε Ρυθμιστική Αρχή Αποβλήτων, Ενέργειας και Υδάτων και διεύρυνση του αντικειμένου της με αρμοδιότητες επί των υπηρεσιών ύδατος και της διαχείρισης αστικών αποβλήτων, ενίσχυση της υδατικής πολιτικής», το οποίο ουσιαστικά δημιουργεί μέσα σε ένα σύντομο χρονικό διάστημα, χωρίς καμία προγενέστερη διαβούλευση της κατάθεσης αυτού προς συζήτηση, ένα καινούριο πλαίσιο που πλήττει με άκομψο και βίαιο τρόπο τη λειτουργία των ΔΕΥΑ κυρίως και ιδιαίτερα σε αυτές, όπως αναφέρεται και στο άρθρο 3 του νομοσχεδίου, που είναι και οι βασικοί πάροχοι ύδατος.
Αρχικά θα θέλαμε να εκφράσουμε την δυσαρέσκειά μας για την δήθεν υποχρεωτική εφαρμογή Ευρωπαϊκών Οδηγιών, οι οποίες όμως αναφέρονται ξεκάθαρα σε υποχρεώσεις που αφορούν τη χώρα μας σχετικά με τους κανόνες του φυσικού αερίου και της ηλεκτρικής ενέργειας, χωρίς να γίνεται καμία αναφορά στη ρύθμιση εκ βάθρων της διαχείρισης του ύδατος και του τρόπου λειτουργίας όλων των παρόχων που λειτουργούν μέχρι σήμερα, πολλώ δε μάλλον για τις ΔΕΥΑ.
Στο μέρος Β’ Κεφάλαιο Α άρθρο 4 του νομοσχεδίου προτείνεται η τροποποίηση του άρθρου 1 του νόμου 4001/2011 προκειμένου να συμπεριληφθεί στους σκοπούς του νόμου αυτού «η ρύθμιση θεμάτων εποπτείας και ελέγχου των παρόχων υπηρεσιών ύδατος και διαχείρισης αστικών αποβλήτων» δημιουργώντας ξεκάθαρα την πεποίθηση ότι αναδιοργανώνεται πλήρως η λειτουργία και ο έλεγχος των ΔΕΥΑ με πρόσχημα τα όσα αναφέρονται στο άρθρο 5 αυτού περί θεσμοθέτησης νέων αρχών κατά την άσκηση αρμοδιοτήτων επί των υδάτων και των αστικών αποβλήτων, σχετικά με διαφανείς διαδικασίες για την παροχή των εν λόγω υπηρεσιών ή την μέγιστη δυνατή ποιότητά τους. Ευθέως βάλλει κατά διαδικασιών και διοίκησης (υπηρεσιακής και πολιτικής) των ΔΕΥΑ, με δεδομένο ότι ασκείται πολλαπλώς έλεγχος στη λήψη των όποιων αποφάσεων των ΔΣ των ΔΕΥΑ, καθώς και των Δημοτικών Συμβουλίων που εγκρίνουν τις ουσιαστικότερες αυτών, πχ. τιμολογιακή πολιτική, εφαρμόζονται ευθέως διατάξεις που διέπουν τις διαγωνιστικές διαδικασίες και τις αναθέσεις σύμφωνα με τα ισχύοντα στον ευρύτερο δημόσιο τομέα, ελέγχονται δε από δημόσιες ανεξάρτητες αρχές, όπως Ελεγκτικό Συνέδριο, Εθνική Αρχή Διαφάνειας κλπ.
Έχει κριθεί δε και νομολογιακά παγίως από τον ΑΠ ότι με το άρθρο 1 § 1 του ν. 1069/1980 «Περί κινήτρων δια την ίδρυσιν Επιχειρήσεων Υδρεύσεως και Αποχετεύσεως» (Α’ 191), όπως ίσχυε πριν την αντικατάστασή του με το άρθρο 1 του ν. 4483/2017, προβλέφθηκε για την άσκηση των πάσης φύσεως δραστηριοτήτων του κυκλώματος ύδρευσης και αποχέτευσης οικιστικών κέντρων της χώρας (με εξαίρεση τις πόλεις των Αθηνών, Θεσσαλονίκης και Βόλου και των μειζόνων περιοχών τους), η δυνατότητα της σύστασης σε κάθε δήμο ή κοινότητα ενιαίων επιχειρήσεων ύδρευσης και αποχέτευσης, οι οποίες αποτελούν ίδια νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου (ΝΠΙΔ) κοινωφελούς χαρακτήρα, διεπόμενα από τους κανόνες της ιδιωτικής οικονομίας, εφόσον δεν ορίζεται διαφορετικά από το νόμο, λειτουργούν με τη μορφή δημοτικής ή κοινοτικής επιχείρησης και διέπονται ως προς τη διοίκηση, οργάνωση, εκτέλεση, λειτουργία, συντήρηση των έργων της αρμοδιότητάς τους καθώς και τις πηγές της χρηματοδότησής τους από τις διατάξεις του νόμου αυτού, εφαρμοζομένων κατά τα λοιπά των διατάξεων του Δημοτικού και Κοινοτικού Κώδικα. Οι επιχειρήσεις αυτές ύδρευσης και αποχέτευσης, διαθέτουν πλήρη νομική, διοικητική και οικονομική αυτοτέλεια, έναντι και αυτού του αντίστοιχου Δήμου, καθόσον ειδικότερα με τις επιμέρους ρυθμίσεις του ως άνω νόμου ορίζεται ότι: α) η δημοτική επιχείρηση ύδρευσης και αποχέτευσης, αποτελούσα, κατά τα προαναφερθέντα, αυτοτελές ΝΠΙΔ, διοικείται από ίδιο Διοικητικό Συμβούλιο (άρθρο 3 παρ.1), β) με Οργανισμό Εσωτερικής Υπηρεσίας, που συντάσσεται με απόφαση του ΔΣ της επιχείρησης και εγκρίνεται από τον Υπουργό Εσωτερικών, καθορίζεται η οργάνωση, η σύνθεση και η αρμοδιότητα των υπηρεσιών, ο αριθμός των θέσεων του πάσης φύσεως προσωπικού της, το οποίο συνδέεται με την επιχείρηση με σύμβαση εργασίας ιδιωτικού δικαίου, ανάλογα προς τις ανάγκες της επιχείρησης, η κατά μισθολογικά κλιμάκια κατανομή των θέσεων αυτού κατά ομάδες ειδικοτήτων και ανάλογα με τη βαθμίδα εκπαίδευσης, οι αποδοχές, καθώς και ο τρόπος πρόσληψης και απόλυσης και το αρμόδιο προς τούτο όργανο (άρθρο 7 παρ. 1 και 2), γ) η επιχείρηση έχει ιδία περιουσία και δικούς της πόρους (άρθρα 8 και 10), δ) η οικονομική διαχείριση της επιχείρησης ενεργείται με βάση δικό της προϋπολογισμό εσόδων και εξόδων, έχει δε η επιχείρηση δική της, αυτοτελή, ταμειακή υπηρεσία και διατάκτης αυτής είναι ο Γενικός Διευθυντής σε σύμπραξη με τον προϊστάμενο των οικονομικών υπηρεσιών της επιχείρησης (άρθρο 17 παρ. 1), ε) τα σχετικά με τη λειτουργία και διαχείριση της επιχείρησης, σύμφωνα με τις γενικής παραδοχής λογιστικές και οργανωτικές αρχές, ρυθμίζονται κάθε φορά με κανονισμούς που συντάσσονται και ψηφίζονται από το ΔΣ της επιχείρησης και ελέγχονται από το οικείο δημοτικό συμβούλιο (άρθρο 21 παρ.1).
Συνεπώς, με τις διατάξεις που προτείνονται στα άρθρα του νομοσχεδίου σχετικά με τις αρμοδιότητες της νέας αυτής αρχής, την σύνθεση της και τη λειτουργία της επέρχεται πλήρης κατάργηση των ουσιαστικών αρμοδιοτήτων των ΔΣ των ΔΕΥΑ, καθώς και των Δημοτικών Συμβουλίων που τα ελέγχουν, δημιουργούνται δε αντικρουόμενες διατάξεις, οι οποίες έμμεσα επιδιώκουν να καταργήσουν ισχύουσες διατάξεις.
Επιπροσθέτως, δεν διαφαίνεται από το νομοσχέδιο πως θα εφαρμοστούν παράλληλα και ταυτοχρόνως, επιδιώκοντας με την πολυνομία αυτή να δημιουργήσουν σύγχυση και να επιφέρουν σε δεύτερο χρόνο την πλήρη διάλυση των δημοτικών επιχειρήσεων ύδρευσης και αποχέτευσης, οι οποίες επιτελούν δια νόμου κοινωφελή σκοπό και διαχειρίζονται δημόσιο αγαθό. Σε κανένα σημείο δεν υπάρχει η πρόβλεψη συμμετοχής αρμοδίων προσώπων στα όργανα αυτής της αρχής, είτε είναι νομικά πρόσωπα, όπως η ΕΔΕΥΑ, είτε φυσικά πρόσωπα όπως είναι Πρόεδροι και μέλη ΔΣ των ΔΕΥΑ, εκπρόσωποι εργαζομένων, οι οποίοι εξ ορισμού έχουν την τεχνογνωσία να προσφέρουν τόσο σε συμβουλευτικό όσο και σε διαχειριστικό επίπεδο τις γνώσεις τους. Σε όλα τα άρθρα που ακολουθούν 12,13,14,15 έως και το τέλος του νομοσχεδίου διαπιστώνεται μία προχειρότητα στον τρόπο οργάνωσης αυτής της Αρχής, με ασάφειες ως προς τον πραγματικό τρόπο λειτουργίας της, καθώς είναι αδιανόητο ότι μία αρχή με 13 μέλη στο ΔΣ της και 11 υπαλλήλους θα μπορέσει να αναλάβει τον πλήρη έλεγχο, την εποπτεία και διαχείριση των παρόχων ύδατος και ιδιαίτερα των ΔΕΥΑ, οι οποίοι αριθμούνται εκατοντάδες στην Επικράτεια.
Υπενθυμίζουμε δε ότι τα κύρια έσοδα των ΔΕΥΑ είναι τέλη που επιβάλλονται στους δημότες και αποτελούν ανταποδοτικά τέλη, τα οποία οφείλουμε να αποδίδουμε με έργα στις χωρικές αρμοδιότητες μας. Σε καμία περίπτωση επ΄αυτών δεν μπορούν να επιβληθούν υπέρογκα και προσχηματικά πρόστιμα επι των ακαθάριστων εσόδων μας, ούτε να χρηματοδοτούν με αόριστα ποσοστά τη λειτουργία ανεξάρτητων αρχών.
Θεωρούμε αντισυνταγματική κάθε προσπάθεια κλυδωνισμού της δημόσιας διαχείρισης του ύδατος με τρόπο που όλα αυτά τα χρόνια έχει κατοχυρωθεί με ειδικές διατάξεις με πρόσχημα δήθεν τήρηση αρχών διαφάνειας και αποτελεσματικότητας, που προσβάλλουν στο σύνολο τους όλους όσους εργάζονται σε ΔΕΥΑ και όσους όλα αυτά τα χρόνια άσκησαν αιρετά τις διοικήσεις αυτών. Δεν αντιστεκόμαστε ούτε αρνούμαστε τη συντονισμένη συζήτηση για τη διαμόρφωση πιο εκσυγχρονισμένου πλαισίου λειτουργίας, αλλά και μεθόδευσης επίλυσης προβληματικών καταστάσεων, αντιστεκόμαστε όμως στην πλήρη αποδιοργάνωση και διάλυση των ΔΕΥΑ, που απέδειξαν όλα αυτά τα χρόνια τη χρησιμότητά τους και την ανταποδοτικότητα των υπηρεσιών τους στους πολίτες.
Σε όλα αυτά θα υπήρχε διάθεση συναίνεσης στην ενίσχυση και αναβάθμιση της Γενικής Γραμματείας Υδάτων που λειτουργεί στο ΥΠ.ΕΝ, η οποία θα παρακολουθεί συντονισμένα την κοστολόγηση των υπηρεσιών και θα αξιολογεί ετησίως τα στοιχεία που θα αποστέλλουν οι πάροχοι ύδατος, με συγκεκριμένο όμως πλαίσιο διοικητικών κυρώσεων σε περίπτωση περί μη συμμόρφωσης.
ΓΙΑ όλους του παραπάνω λογούς ζητούμε άμεσα την απόσυρση του νομοσχεδίου αυτού».
